یک تکه نان سنگک و یک قاچ سیب سفید

مامان بزرگ توی هر جمعی تنها بود.

زن‏‌های زیادی را دیده‌‏ام که با فامیل شوهرشان برو و بیا دارند.

میان دوستانشان می‏‌گویند و می‌‏خندند.

با بچه‌‏هایشان صمیمی‌‏اند. در عروسی‌‏ها دستی به سر و صورت خودشان می‌‏کشند، مجلس عزا که می‌‏روند، دو قطره اشک می‌‏ریزند اما دو کلام هم با زن بغل دستی چاق سلامتی می‌‏کنند.

این زن‌ها در زندگی، دستشان تو دست شوهرانشان است؛ مثلا با هم خرید می‌‏روند، با هم مهمان دعوت می‏‌کنند، از هم دلگیر می‏‌شوند، یک هفته با هم قهر می‌کنند، اما دوباره آشتی می‏‌کنند، دوباره با هم خرید می‌روند، مهمان دعوت می‌‏کنند و…
این روند عمومی زندگی خیلی از زن‌هایی است که می‌‏بینم و می‌‏شناسم،

اما مامان بزرگ شبیه هیچ کدام از آن‌ها نبود.

به مسجد و روضه و دیدن نزدیکان می‏‌رفت و با همه سلام وعلیک داشت اما نمی‌‏دانم چرا متعلق به هیچ گروه دوستی یا خانوادگی نبود. مهری خانم همیشه تنها بود.

تابستان‌ها که مامان برای دیدن دایی مجید می‌‏رفت آلمان، من و خواهرم را می‌‏بردند قزوین پیش مامان بزرگ.

عصرها با هم می‏‌رفتیم روضه؛

مجلس همیشه از زن‌هایی که با هم قوم و خویش یا دوست و همسایه بودند، پر می‎شد. عطرِ گلاب و حلوا توی خانه می‌پیچید و صدای خوش و بش‎ زن‌ها با آن لهجه‌‎ شیرین، فضا را پر می‌کرد.

اما مامان بزرگ تنها کسی بود که میان آن همه زن، لهجه‌ی قزوینی‎‌‌ نداشت. متولد تهران بود و بزرگ‎شده‎ی میدان توپخانه و وقتی شوهر کرد، او را تک و تنها آوردند قزوین.
من و خواهرم توی مجالس روضه، گاهی ماتمان می‎برد به دست‎ زن‌ها؛ به آن انگشت‎های کلفت و نرم که با انگشترهای طلا، سنگین‎تر شده بودند. النگوهای زرد و لغزان بر آن دست‌های سفید گوشتالود، مثل خورشید‎های درخشانی بودند میان ابرهای پنبه‎ای.

دست‌های مامان بزرگ، اما، رگ‎هایش معلوم بود.

رگ‌های تیره‎ای که از زیر پوست نازک دستش برجسته بود و تنها زیورآلاتش، یک انگشتر لَقِ مسی بود، که بر روی یاقوت کِدِر آن، نام ائمه تراشیده شده بود.

اذان که می‏گفتند انگشتر را دستش می‏کرد، نمازش را می‏خواند و نمازش که تمام می‏شد، آن را می‏بوسید و دوباره بَرَش می‌گرداند لای سجاده‏. مامان بزرگ قرآن را با سوز غریبی می‎خواند. سوزی که در قرآن خواندن هیچ کدام از زن‎های دیگر نمی‌شنیدم، و وقتی با صدای نوحه گریه می‎کرد، نمی‎فهمیدم چطور اشکش می‎آید یا اصلا برای چه دارد گریه می‎کند.

خودش می‌گفت برای مصیبت عاشورا یا مظلومیت حضرت فاطمه است.

مامان بزرگ، همه جا تنها می‎رفت؛

دکتر، بانک، پلیس به علاوه ۱۰، خرید، … حتی ماه‎های آخر هم که ناتوان و ضعیف شده بود، باز نمی‎خواست به قول خودش به کسی زحمت بدهد چون «هر کسی خودش گرفتاری داره».
روز آخر، همراهِ صدیقه خانم بود که نفسش رفت و بی‌حال روی پله‌ها خوابید. صدیقه خانم تعریف کرد که سراسیمه از او پرسیدم: «حاج خانم به الهه خانم چطور خبر بدم؟!»
و او آرام چند بار زده بود به کیفش. صدیقه خانم تکه کاغذی را از توی کیفش بیرون آورده بود که رویش نوشته بود: «تلفن دخترم، الهه خانم…».
علاوه بر کاغذ، توی کیفش یک کیسه هم بود.

داخلِ کیسه، یک تکه نان سنگک بود و یک قاچ سیب سفید.

داستانی دیگر با موضوع مادربزرگ را بخوانید  :

مادربزرگ من عزرائیلم! آماده باش!